Tranh khỏa thân ra đời từ thế kỷ 15 nhưng mãi tới thế kỷ 18 nhiếp ảnh khỏa thân mới ra đời. Trải qua hàng trăm năm tư duy phong kiến lạc hậu mới dần dần được xóa bỏ để nghệ thuật ảnh khỏa thân ngày nay xứng đáng được đứng trong hàng ngũ các bộ môn nghệ thuật đương đại. 
Nghệ thuật nhiếp ảnh Việt Nam những năm qua đã tiến những bước dài với nhiều tác phẩm được giải thưởng trong nước và quốc tế, tuy nhiên thể loại ảnh khỏa thân nghệ thuật do còn vướng những rào cản và định kiến xã hội nên các tác phẩm ảnh nghệ thuật thể loại này ít được giới thiệu ra công chúng.
Những năm gần đây, nhờ hội nhập văn hóa toàn cầu và và mạng truyền thông, vẻ đẹp hình thể của phụ nữ được các tác giả thể hiện bắt đầu có chỗ đứng, khẳng định vị trí của ảnh nude trong nền nghệ thuật nhiếp ảnh Việt Nam. 

Trước giờ khai mạc triển lãm ảnh “Nude nghệ thuật” do Cục Mỹ thuật và nhiếp ảnh – Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch tổ chức chiều 20/7 /2018 tại Hà Nội, gặp Nghệ sỹ nhiếp ảnh (NSNA) Thái Phiên bên tách cà phê nóng, được anh chia sẻ những buồn vui trong quá trình đam mê dấn thân vào ảnh nude nghệ thuật, anh tâm sự:
”Cách đây 26 năm vào năm 1992, dạo đấy những ai có điều kiện về kinh tế sắm được chiếc máy ảnh đeo trước ngực thì đó như là món đồ trang sức như bây giờ người ta sắm một bộ đánh golf vậy. Có máy ảnh, tôi chụp bất cứ thứ gì, nhưng cảm thấy “sướng” với góc máy của mình, thế là tôi tham gia các khóa học của Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh TP HCM. Học xong, tôi tham gia thi ảnh, quá trình dự thi ảnh tôi gặp những “cây đa”, “cây đề” trong các thể loại ảnh như thể thao có anh Dư Hải, ảnh phong cảnh có chị Đào Hoa Nữ… Tôi thấy rằng mình không thể vượt qua được mặt khác không có mấy ai chụp ảnh khỏa thân cả nên chọn cho mình một hướng đi riêng – Đó là ảnh nude nghệ thuật”.  – NSNA Thái Phiên chia sẻ. 

Từ trước đến nay chưa có khóa học chuyên biệt nào dành cho môn nghệ thuật nhiếp ảnh nude vốn bị xã hội kỳ thị. Tự mầy mò cùng với những kiến thức cơ bản có được, NSNA Thái Phiên đã lặng lẽ tìm tòi, sáng tạo để vun đắp vào kho tư liệu của riêng mình mà ít ai biết đến. Chia sẻ nguyên cớ trên bước đường nghệ thuật của mình, anh thổ lộ: “Mỗi lần đi công tác ở nước ngoài tôi thường bị quá cước quy định của các hãng hàng không bởi mua những cuốn sách nặng cả ký rưỡi, hai ký mỗi cuốn. Đọc để hiểu cách đánh sáng, tạo dáng trong thể loại ảnh khỏa thân rồi dần dần tôi định hình được thể loại ảnh này, nó mênh mông lắm, càng đi sâu tôi càng cảm thấy thú vị, nó như có sức hút kỳ bí dẫn tôi vào mê đắm không biết tự lúc nào” .
Những năm gần đây, khi internet và mạng xã hội phát triển người ta mới biết đến Thái Phiên, biết đến những bức ảnh nude nghệ thuật mà anh dày công sáng tạo. Trong giới nhiếp ảnh chuyên nghiệp, nói đến ảnh nude mọi người thường nhắc đến cái tên Thái Phiên như một mặc định tuy cũng có nhiều NSNA chụp thể loại này.

 Nói về những thành kiến xã hội về ảnh khỏa thân, anh bộc bạch: “Hai mươi năm trước, chụp ảnh khỏa thân bị xã hội nhìn nhận đầy mặc cảm tội lỗi, người chụp cũng như người mẫu cứ phải dấm dấm dúi dúi đi tìm những không gian riêng tư để chụp, dĩ nhiên ảnh khỏa thân thì không thể đưa ra chợ Đồng Xuân để chụp. Vì những định kiến xã hội còn quá nặng nề với thể loại ảnh này nên chúng tôi sáng tác nghệ thuật mà tâm lý như đi ăn trộm vậy. Ngày ấy trang thiết bị còn thô sơ, nên để ra được một tác phẩm ưng ý là vô cùng khó khăn. Nhờ sự phát triển của internet và truyền thông hiện đại, chênh lệch văn hóa giữa các nước phương Tây và phương Đông dần dần được tiệm cận nhau hơn, những thành kiến với ảnh khỏa thân cũng được bớt đi không còn khắt khe như trước. Mặt khác, người phụ nữ ngày nay không còn tư duy bảo thủ trong bộ áo quần, họ hiểu rằng mang vẻ đẹp hình thể của mình dấn thân cho nghệ thuật là truyền đi thông điệp cảm xúc thánh thiện, nhân văn đến với người xem chứ không thể là tội lỗi”.

Khi được hỏi về dư luận xã hội hiện nay vẫn còn những thành kiến về ảnh khỏa thân, nhiều người cho rằng những NSNA và người mẫu dung tục, thiếu lành mạnh…, NSNA Thái Phiên khẳng định: “Với những người làm nghệ thuật chuyên nghiệp, tôi tin chắc rằng không có một gợn lăn tăn nào trong đầu khi đối diện với mẫu chụp, mặc dù họ là con người đầy đủ bản năng “hỉ, nộ, ái, ố, bi, lạc, dục”. Cả người mẫu và người chụp đều tinh khiết lắm, không có suy nghĩ vớ vẩn về giới tính cũng giống như những bác sỹ đối diện với bệnh nhân vậy. Nếu ai đó không tin hãy nhìn những bức ảnh của tôi, bức ảnh không biết nói dối bao giờ. Nếu được chứng kiến sẽ hiểu chúng tôi đã đổ bao mồ hôi để có được một cú bấm máy”.

NSNA chụp khỏa thân cũng như những NSNA chụp thể loại khác, họ đam mê sáng tạo nghệ thuật không vì mục đích kinh tế, chẳng nghệ sỹ nào bán được tác phẩm của mình mà đủ tiền chi phí cho tác phẩm đó. Chia sẻ vấn đề này NSNA Thái Phiên bày tỏ: “Tôi thiếu khiêm tốn nhưng rất thành thực khi tôi nói, tôi là Cử nhân Quản trị kinh doanh, mà đã là quản trị kinh doanh thì ai cũng tính toán chi ly, logic về vấn đề thu chi. Riêng tôi khi bước vào nghệ thuật hầu hết là chi, số thu không bao giờ bù đắp nổi chi. Ví dụ có một lần tôi từ TP HCM cùng một người mẫu đáp máy bay ra Phú Quốc, từ Phú Quốc thuê một chiếc tàu ra một hòn đảo ngoài khơi để tác nghiệp, khi ra đó gặp trời âm u không chụp được lại về, sáng hôm sau lại thuê tàu đi lại để chụp. Một bức ảnh như vậy không thể nào bán được để bù đủ chi phí của tác giả và người mẫu. Vậy tôi lấy tiền đâu ra để tái tạo lao động cùng những đam mê của mình? Xin thưa, tôi lại phải lấy tiền từ thu nhập không phải làm nghệ thuật để bù đắp, vả lại nếu nghệ sỹ khi sáng tạo nghệ thuật mà lại nghĩ đến thu nhập thì e rằng đấy không còn là nghệ thuật”.


Hơn hai mươi năm cầm máy chụp ảnh khỏa thân. NSNA Thái Phiên đã nhiều lần xin phép triển lãm cá nhân nhưng không được, các cơ quan quản lý văn hóa thì cho rằng trình độ dân trí ta còn thấp, người dân không cảm thụ được hết tính mỹ học và nhân văn trong các tác phẩm ảnh nude, cho đó là dung tục không đúng với thuần phong mỹ tục. Ra Hà Nội lần này anh vui mừng vì những rào cản pháp lý đã chính thức được dỡ bỏ từ Cơ quản quản lý cấp cao với triển lãm ảnh “Nude Nghệ thuật” gồm gần 100 tác phẩm của 10 tác giả trong đó có Thái Phiên.


Bài: Kỳ Nam - Ảnh: Thái Phiên

 http://enternews.vn/thai-phien-ke-dan-than-di-tim-ve-dep-phu-nu-132958.html