Lễ hội nhảy lửa là bản sắc văn hóa độc đáo của đồng bào dân tộc Pà Thẻn. Một sinh hoạt văn hóa mang tính
tâm linh, có sức mạnh phi thường dám đương đầu
với nguy hiểm, xua đuổi tà ma, bệnh tật. Nhảy lửa
gắn liền với lễ truyền nghề thầy cúng - được tổ chức cho các thầy cúng nhận học
trò và truyền nghề. Theo tiếng Pà Thẻn, lễ truyền nghề thầy cúng được gọi là “Póc
Quơ”, hội Nhảy lửa được gọi là “Po dinh họn a tờ”.
Ngày nay, lễ hội này được biết đến rộng rãi với tên gọi Lễ hội Nhảy lửa của
người Pà Thẻn. Thông thường, Lễ hội Nhảy lửa diễn ra theo từng họ. Họ nào tổ
chức thì cùng nhau chuẩn bị lễ vật, gồm: một con gà trống, một bát gạo, hương,
một chai rượu, tiền giấy… Các thành viên khác trong họ có trách nhiệm chuẩn bị
củi khô. Thành phần chính tham gia gồm có thầy cúng (Pác mân) và các học trò
(Tô thích).
Thông
thường, việc cúng phải bắt đầu trước lễ nhảy lửa khoảng bốn giờ đồng hồ. Ðống
lửa sẽ giúp mang lại sự ấp áp, mừng cho một vụ thu hoạch hoa màu vừa kết thúc
và cầu thần linh phù hộ cho an khang thịnh vượng cũng như xua đuổi tà ma,
bệnh tật.
Có một vòng người trên chiếc sân rộng. Ðống lửa đang cháy rừng
rực ở giữa sân. Tiếng gõ của ông thầy mo vẫn vang lên mỗi lúc một gấp gáp hơn.
Nhiều thanh niên Pà Thẻn bắt đầu tụ tập xung quanh thầy mo và lần lượt thay
nhau ngồi lên chiếc ghế dài. Trong phút chốc, họ rung bần bật, người cúi xuống
và bắt đầu nhảy lên từng lần một, cùng lúc bằng cả hai chân. Trong khi đó, một
người khác thì chạy vòng xung quanh sân, thỉnh thoảng lại bốc lên tay một viên
than hồng cho vào miệng nhai, người này luôn ăn than và khi đã đến
một độ nào đó, mới nhảy vào luôn.
Những
thanh niên cúi gập người, nhảy lò cò bằng cả hai chân trên cát xung quanh đống
lửa. Họ bắt đầu từ việc đưa tay vào bới đống lửa. Nhảy hẳn vào đống lửa và lại
nhảy ra trong tiếng hò reo cuồng nhiệt của mọi người. Than đỏ văng tứ tung ra
chung quanh. Ngọn lửa như lại bốc cao hơn, ngùn ngụt bởi những tàn than đỏ đang
bay lên. Cứ như thế liên tục, những thanh niên, trong tiếng gõ của thầy mo nhảy
vào lửa và có người còn nằm hẳn trên đống lửa rồi mới nhảy ra ngoài.
Người
Pà Thẻn cho biết: bất cứ người dân Pà Thẻn nào cũng có thể nhảy vào lửa miễn là
thầy mo đã cúng và nhập cho họ một sức mạnh nào đó. Sức mạnh của thần linh sẽ
che chở và bảo vệ họ không bị bỏng.
Lễ hội nhẩy lửa có có truyền thống từ lâu đời và được lưu truyền cho đến ngày nay tại dân tộc Pà Thẻn ở vùng núi phía bắc trong đó những lễ hội lớn thường được tổ chức hàng năm vào đầu xuân tại Thôn Thượng Minh, xã Hồng Quang, Lâm Bình, Tuyên Quang; Thôn My Bắc, xã Tân Bắc, Quang Bình, Hà Giang…
Kỳ Nam
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét